“Iedereen heeft beperkingen”, zegt Joost Rigter. “Daar kun je ook iets moois mee doen, er juist je kracht in vinden. Zodra je anders naar je beperking kijkt, gaat er een wereld voor je open.”
Joost Rigter is een ras-optimist, alles behalve bang. Hij geeft over de hele wereld workshops over omgaan met verandering en heeft nóg twee bedrijven. Hij blijft er allemaal leuke dingen naast doen, zoals spreken op TEDxHaarlem op 2 december.
Én, hij is inmiddels bijna blind.
Verandering is aan de orde van de dag. Hoe behandel jij dat thema in je lezingen?
“Ik breng het thema verandering juist niet vanuit een theoretisch kader over, maar vanuit mijn levensverhaal. Ik laat het publiek mijn persoonlijke verandering voelen, van ziend naar bijna blind, door ze mee te nemen in mijn wereld. In het donker maak je heel snel contact met jezelf. Zo kan het publiek de veranderingen die voor hen aan de orde zijn ook met andere ogen bekijken.”
Vind je dat mensen niet meer in contact zijn met zichzelf?
“Steeds minder. Ik denk dat veel mensen geleefd worden, de regie over hun eigen leven een beetje kwijt zijn. We verbinden ons ook steeds minder met elkaar. Iedereen is druk bezig met zichzelf, terwijl we juist de behoefte hebben met elkaar te zijn. Het enorme digitale netwerk maakt de wereld klein, maar we praten niet meer zoveel van mens tot mens met elkaar.”
En in het donker vind je jezelf weer?
“Als ik het licht uit doe in mijn lezingen, voel ik meteen ‘de oeps’. De oeps van ‘ik heb geen controle meer’. Ik neem het publiek mee in het donker om een soort van lichtknop te vinden: de mooie kant van deze verandering, die heel erg gaat over verbinding voelen. In het donker hoef je niet gericht te zijn op alle afleiding van buitenaf en ga je naar binnen in jezelf. Dat geeft ook opening naar elkaar. Prachtig!”
Het lijkt me ook doodeng om blind te worden… Hoe liet je je zicht los?
“Ik ben heel langzaam minder gaan zien. Natuurlijk verzette ik me daartegen. Ik bleef als gastheer werken en wist niet eens dat ik slechtziend was. Toen was ik gesloopt na één dag werken. Op mijn 26e hoorde ik mijn diagnose pas en kwam ik in de WAO terecht. Ik onderzocht in een revalidatiecentrum wat ik dan kon gaan doen, maar werd niet blij van de voorgespiegelde opties. Ik liep eruit weg en vond een andere baan. 7 jaar later, op mijn 33e, kon ik het echt niet meer omzeilen. Toen heb ik de knop omgezet en ben ik wel een jaar fulltime een revalidatiecentrum ingegaan. Dat was een bevrijding!”
Kun je dat moment nog beschrijven waarin je jouw slechtziendheid helemaal accepteerde?
“Joost, je moet lief zijn voor jezelf. Dat is wat ik op dat moment voelde. Je hoeft een aantal dingen niet meer te moeten. Autorijden bijvoorbeeld. Je kan het op een andere manier gaan doen. Er viel een rust over me heen, in plaats van alle stress van opboksen tegen het onmogelijke. Ik was blij in dat revalidatiecentrum. Ik kon dingen leren die mij hielpen, kreeg weer regie over mijn eigen leven. Ik mijmerde al direct over wat ik zelf leuk vond om te gaan doen, wat ik wél te geven had en hoe ik dat kon realiseren.”
Had je direct al een nieuw carrièrepad uitgestippeld?
“Nee, maar de gezonde dosis ambitie en positiviteit, die ik met de paplepel ingegoten heb gekregen, konden weer spreken. Positief blijven heeft me ook wel geholpen te overleven, dingen op een andere manier te bezien. Praten kan ik altijd doen, bedacht ik, en ik kreeg de kans dat voor een groep te doen. Ik werd voor de leeuwen gegooid, blufte mijzelf er doorheen. Maar het was leuk! Ik werkte aan mijn workshop en oefende net zo lang tot het goed werd. Voorheen was ik de jongen die er altijd tussendoor glipte en uiteindelijk wel een 6’je haalde. Een paar maanden later stond ik voor 400 politiemannen in een zaal en toen dacht ik: dit is het! Dit is heel gaaf. Ik kan echt iets geven: omgaan met verandering bijvoorbeeld. Daar ben ik toch weer onafhankelijk door geworden en ook dat geef ik graag door, bijvoorbeeld in Chairman at Work, het platform voor blinde en slechtziende masseurs, en in Bar Wisse.”
Kun je een tipje van de sluier oplichten over je TEDxHaarlem Talk?
“Ik wil mensen inspireren om kansen in plaats van beperkingen te zien, vertrouwen te voelen in plaats van angst.”
Joost Rigter spreekt op 2 december op TEDxHaarlem in de Philharmonie.
Koop nu je ticket!
Interview: Brenda Smeenge
Foto: Marjory Haringa
